Afgelopen zondag vierden wij de laatste zondag van het kerkelijk jaar. Een soort Oudjaar dus.
Wie wilde, kon in ’s-Hertogenbosch al oliebollen eten want een
oliebollenkraam staat voor de Sint Jan. Met het hoogfeest van Christus
Koning hebben wij de kern van ons geloof gevierd. Christus is onze
koning. Hij draagt onze goede aarde. Maar ook ons eigen leven rust in
zijn hand. Het is goed om stil te staan bij de contouren van het
koningschap van onze Heer. Wat betekent het koningschap van Christus
voor mijn alledaagse leven?
Koning Christus: dienaar en vredevorst
In onze dagen zijn er nog maar
weinig koningen. In democratische landen, als Nederland, hebben
aanwezige koningen primair een ceremoniële rol. De koning symboliseert
de eenheid van het land en geldt als een verbindende figuur binnen een
veelkleurige samenleving. Dat is wel eens anders geweest. Wij kennen
allemaal de verhalen over koningen met grote legers. Koningen als mannen
die met geweld hun wil opleggen.
In de geschiedenis van Israël zijn er ook koningen. Wij kennen
allemaal de namen van Saul, David en Salomo. De Heilige Schrift geeft
een vrij realistisch beeld van hen en hun duistere kanten worden niet
verzwegen. Zo wordt koning Saul beschreven als jaloers en is koning
David een man van overspel en moord. De wijze koning Salomo blijkt ook
afgoden te vereren. Israëls koningen falen dus regelmatig. Het zijn
herders die als herders tekortschieten.
In de dagen van Jezus is het Heilig Land bezet door de Romeinen. Met
veel geweld heeft Rome een groot rijk tot stand gebracht. De Joden
hebben hun onafhankelijkheid verloren. Tegen die achtergrond schetst het
Nieuwe Testament ons een andere koning. Koning Jezus. Niet als een man
van geweld maar als een dienaar, ten einde toe. Jezus wordt als koning
voor de rechterstoel van Pilatus gebracht. Maar zijn koningschap is niet
van deze wereld. Anders zou Jezus zich niet zonder slag of stoot hebben
laten arresteren. Zijn leerlingen zouden dan alssoldaten voor hem
hebben gevochten. Maar de koninklijke weg die Jezus gaat, is principieel
geweldloos. Hij neemt geen leven van anderen maar zal uiteindelijk zijn
leven geven. Voor armen en zieken; voor mensen die geen helper hebben
en schuld dragen. Hij is een herder die zijn leven geeft voor zijn
schapen. Hij realiseert vrede en verzoening.
Solidaire koning
Veel mensen leven in een tijd van pijn en verdriet. Wij denken
aan mensen die door het coronavirus een dierbare hebben verloren of zelf
ernstig ziek zijn geworden. Maar ook aan mensen die extra eenzaam zijn.
Niet weinigen zijn onzeker over de toekomst. Blijft hun baan behouden
of zal het bedrijf de crisis overleven? Elders in de wereld lijden
tallozen door honger en oorlogsgeweld. Als wij in deze situatie nadenken
over het koningschap van Christus moeten wij in de diepte kijken. Juist
daar heeft de Heer ons immers opgezocht, in de diepte van het bestaan.
Om alles met ons te delen en solidair te zijn in ons verdriet, in onze
eenzaamheid en angst, solidair tot in de dood. Als christenen zijn wij
geroepen om die solidariteit vandaag zichtbaar te maken.
Wat is de kracht van waaruit Jezus leeft? Vanuit welke bron put Hij?
Zijn bron vormt God die Hij vaak aanspreekt als zijn Vader. Het gebed,
het voortdurend zoeken van de Vader, geeft Jezus de kracht om zijn
koninklijke weg te gaan. Op het kruis bidt Koning Christus: Vader, in uw handen beveel ik mijn geest. Zo is Hij teruggekeerd naar zijn Vader.
Daden van humaniteit
Afgelopen zondag klonk in de
liturgie een ernstig Evangelie. In Matteüs 25 wordt immers het leven van
mensen gewogen. Wij ontmoeten Koning Christus als rechter. En Hij maakt
een onderscheid tussen schapen en bokken. De criteria voor het oordeel
van de Heer zijn kleine daden van menselijkheid. In het Evangelie gaat
het om tekenen van humaniteit. Om het geven van water en brood; om het
kleden van naakten; om het bezoeken van zieken en gevangenen en om het
opvangen van vreemdelingen. Wij zijn geroepen om in het voetspoor van de
Heer te leven. Gods Geest nodigt ons uit tot navolging. Wij zijn
geroepen om Christus te volgen op de koninklijke weg. De weg van de
dienstbaarheid en de naastenliefde. Het gaat om de koninklijke weg van
de geweldloosheid en de onderlinge zorg. Zo kunnen wij metterdaad het
gezag van Jezus in ons leven erkennen. Zo kunnen wij tonen dat Christus
onze koning is.
Maagdenwijdingen: religieus leven midden in de samenleving
Begin deze maand mocht ik in de Sint Jan zes diakens wijden.
Afgelopen zondag was er weer een wijdingsfeest in de kathedraal. Nu
ontvingen twee vrouwen, Jessica van Beuningen en Petra van Esch, de
maagdenwijding. De meeste katholieken zijn bekend met diaken- en
priesterwijdingen. Veel minder is dat het geval met het fenomeen
maagdenwijding. Toch behoort de maagdenwijding tot een van de oudste
roepingen binnen onze Kerk. Al in de vroege Kerk hebben vrouwen zich zó
verbonden met Christus, dat zij van een huwelijk afzagen. Een aantal van
hen ontving ook een wijding. Na het Tweede Vaticaanse
Concilie (1962-1965) heeft de maagdenwijding binnen de Kerk weer meer
bekendheid gekregen. Wereldwijd ontvingen meer dan 5000 vrouwen deze
wijding.
In onze cultuur roept deze wijding bij niet weinigen vragen op. Zoals
trouwens ook de celibaatsbelofte van priesters. Wij leven immers in een
samenleving met veel nadruk op lichamelijkheid en seksualiteit. Toch
zijn er ook vandaag vrouwen die zich helemaal willen verbinden aan
Christus en van een huwelijk afzien. Zij zien zich als bruid van Christus.
Vrouwen die de maagdenwijding ontvangen moeten wij onderscheiden van
religieuzen in een kloostergemeenschap. Deze vrouwen voelen zich niet
geroepen tot het kloosterleven. Zij leven midden in de samenleving en
willen vanuit een eigen woon- en leefsituatie dienstbaar zijn aan God en
zijn Kerk. Deze roeping is overigens wel persoonlijk maar niet
individualistisch. De godgewijde maagden van ons bisdom steunen elkaar
en hebben een band met mij als bisschop. Samen met de andere gelovigen
vormen zij het ene Lichaam van Christus.
Wijdingen op Christus Koning
Niet voor niets heb ik op het hoogfeest van Christus Koning
Jessica en Petra de maagdenwijding toegediend. Want beide vrouwen
krijgen door de wijding een bijzondere band met Christus als bruidegom.
Ondanks alle coronabeperkingen was de maagdenwijding een feestelijk
gebeuren. Ik zag twee gelukkige en diepgelovige vrouwen die na jaren van
gebed en veel gesprekken deze bijzondere wijding mochten ontvangen.
Jessica en Petra ontvingen veelzeggende symbolen: een sluier en een
ring. De sluier kan worden gezien als een teken van toewijding aan
Christus en van Zijn bescherming. En de ring als teken van het
levensverbond met de Heer. Jessica en Petra ontvingen ook een
getijdenboek. De beide vrouwen mogen een spiegel zijn voor ons allen.
Twee biddende mensen die Christus willen dienen en vanuit Zijn vrede en
solidariteit dienstbaar willen leven. Ik hoop en verwacht dat Jessica en
Petra, als religieuze vrouwen midden in onze samenleving, een teken
zijn van de presentie van Christus in de wereld van vandaag. Hopelijk is
hun gebed vruchtbaar voor heel ons bisdom.
Mgr. dr. Gerard de Korte